Asansör Bakım Yönetmeliği
Asansör, günümüzde hızla yükselen binaların, ofislerin, plazaların ve gökdelenlerin olmazsa olmazları arasında gelmektedir. Yüksek katlı binalarda daireye ulaşmak için yürümek, merdivenleri çıkmak oldukça zor ve zahmetli olacaktır. Hele ki 15 katlı bir binanın son katında oturduğunuz düşünülürse asansör sizin için özellikle daha çok şey ifade edecektir. Elimiz ayağımız olmuş asansörlerde; düşme, kabinde mahsur kalma gibi korkutucu durumlarla karşılaşmamak için asansörlerin belirli aralıklarla bakımının yapılması gerekmektedir. Peki bu bakımın düzenli olarak sürdürülebilmesi işlemi kime aittir? Bakımı şüphesiz asansör bakım firması yapacaktır ancak bine ve site yönetemi bu işin neresindedir? Gelin bu soruların yanıtlarını birlikte verelim:
Asansör Nedir?
Öncelikle asansörün ne olduğundan bahsedecek olursak; asansör, belirli seviyelerde hizmet veren, sabit ve yataya 15 dereceden fazla bir açı oluşturan raylar boyunca hareket eden, içerisine kişilerin, yüklerin binebileceği bir kabine sahip olup; kabin içindeki kişinin erişim mesafesinde yer alan kumandalarla kontrol edilen bir taşıma düzeneğidir.
Asansör Bakım Sorumluluğu Kime Aittir?
Asansör işletme, bakım yönetmeliği uyarınca asansörün güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla düzenli olarak bakımını, periyodik kontrolünü ve onarımını yaptırmaktan sorumlu olan, binada/yapıda kat maliklerinin kendi aralarında seçeceği veya dışarıdan yetki vereceği kişiye veya kat malikine veya maliklerine veya kamu binalarında/yapılarında sorumlu yetkiliye “bina sorumlusu” adı verilir. Yöneticiler sorumlu yetkili konumunda olarak asansör işletme ve bakımlarına dikkat etmelidir.
Bina yöneticilerin veya yönetiminin asansörlerin bakım, onarım ve periyodik kontrollerinde önemli görevleri ve sorumlulukları vardır. Son birkaç yıldır yapılan düzenlemelerle yöneticilerin veya profesyonel bina yönetiminin “bina sorumlusu” olarak dikkat etmeleri gereken kritik görevleri yönetmeliklerle düzenlenmiştir.
Bina sorumlusu (yönetici) asansörün güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak üzere ayda bir kez bakımını ve yılda bir kez periyodik kontrolünü yaptırmaktan, bakım ve periyodik kontrol ücretinin ödenmesinden sorumludur. Bina sorumlusu (yönetici) engellilerin erişebilirliği için asansörün sürekli olarak çalıştırılmasını sağlar. Periyodik kontrol ücreti bina sorumlusu (yönetici) tarafından kontrol tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ödenir.
Bina sorumlusu (yönetici) asansörle ilgili herhangi bir tehlikeli durumu asansör monte eden veya onun yetkili servisine iletir ve söz konusu asansöre asansör monte eden veya onun yetkili servisi tarafından müdahale edilene kadar gerekli güvenlik tedbirlerini alır.
Asansör Bakım Yönetmeliği Neleri İçerir?
Bakım
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin kullanılması esnasında, can ve mal güvenliğini teminen sürekli kontrol altında tutulabilmesi için;
a) Asansörü monte eden veya onun yetkili servisi, monte edilen asansör için garanti süresi boyunca aylık bakım ve servis hizmetlerini vermek zorundadır. Garanti süresi içinde bina sorumlusu ile asansörü monte eden veya onun yetkili servisi arasında aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapılması zorunludur.
b) Bina sorumlusu garanti süresinin bitiminden sonra asansörü monte eden veya onun yetkili servisiyle veya bir başka asansör monte eden veya onun yetkili servisiyle aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapmak zorundadır.
c) Asansör monte edenle yetkili servisi arasında yapılacak olan yetkili servis sözleşmesi, montaj ve revizyon konuları hariç, sadece bakım ve servis konularını içerir.
ç) Asansör monte eden, yaptığı her tip ve özellikteki asansörün yedek parçalarını 10 (on) yıl süreyle temin etmek ve kendisince monte edilen asansöre aylık bakım ve servis hizmeti veren bir başka asansör monte edenin veya onun yetkili servisinin veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini acilen ve normal piyasa koşullarında karşılamak zorundadır. Bununla birlikte asansör monte eden, kendi bilgi ve becerisini içeren ticari sırları saklı kalmak kaydıyla, yedek parçaların yanı sıra bakım hizmeti verilebilmesini temin eden diğer araç ve bilgileri de ilgililere sağlar. Asansörü monte eden, asansöre müdahale edilmesine engel olunması amacıyla çeşitli cihaz ve şifreleme yöntemlerini kullanmış ise, ilgilinin asansöre müdahale edebilmesi için gerekli tüm bilgi ve imkanı sağlamak zorundadır.
Bakımın Kapsamı
MADDE 7 – (1) Can ve mal güvenliğinin devamını sağlamak için; asansörün ve tüm aksamlarının bakımı, bakım ve işletme kılavuzlarında yer alan talimatlara göre yapılmalıdır.
a) Bakım;
1) Yağlama ve temizlemeyi,
2) Kontrolleri,
3) Kurtarma çalışmalarını,
4) Ayarlama işlemlerini,
5) Kullanıma veya yıpranmaya bağlı olarak meydana gelebilen ve asansörün karakteristiklerini etkilemeyen bileşen onarımı veya değiştirilmesini kapsar.
b) Bakım;
1) Yeni bileşenin karakteristikleri orijinali ile aynı olsa dahi makine, asansör kabini, kapısı, kontrol paneli, kılavuz ray gibi bir ana bileşenin veya güvenlik aksamının değiştirilmesini,
2) Asansörün yerinin değiştirilmesini,
3) Asansörün hız, taşıyabildiği yük v.b. gibi herhangi bir karakteristiğinin değiştirilmesi de dahil modernizasyonunu,
4) İtfaiye tarafından yapılan kurtarma çalışmalarını,
5) Asansör boşluğunun (kuyusunun) dış bölümlerinin temizlenmesini,
6) Asansör kabini iç kısmının temizlenmesini, kapsamaz.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği Resmi Gazete yayımlanarak 2019 yılında yürürlüğe girmiştir.
Bakım yönetmeliği, insanların, insan ve yüklerin veya sadece yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlerin, insan can ve mal güvenliğini tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını sağlamak ve çevreyi korumak üzere tescili, işletilmesi, bakımı, garanti ve satış sonrası hizmetleri ile hizmet denetimi ve mevcut asansörlerin iyileştirilmesiyle ilgili uyulması gereken kuralları belirlemiştir.
Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği’ne aykırı hareket eden asansör monte eden veya onun yetkili servisine, apartman veya site yöneticisine veya kat maliklerine ve asansör yaptırıcısına 1705 sayılı Kanun’un 6. maddesinde öngörülen idari para cezası (beş yüz Türk Lirasından yirmi bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası) uygulanır. Ancak apartman veya site yöneticisine veya kat maliklerine geçici 1. maddede belirtilen (kayıt altına alınmamış asansörlerin) tescil işlemini yaptırmadığından dolayı birinci cümlede ifade edilen idari para cezası uygulanmaz.